Menu

Εξελικτικές διαταραχές λόγου και ομιλίας

Ένας μεγάλος αριθμός παιδιών (που πιθανώς να φτάνει το 15% του πληθυσμού) ηλικίας 2 - 6 χρόνών τα οποία χωρίς άλλη διαγνωσμένη παθολογική αιτία αργούν στην εξέλιξη του λόγου ή / και της ομιλίας (δε μιλούν καθαρά η έκφραση και η κατανόηση του λόγου υπολείπεται της ηλικίας τους, ή ακόμα η χρήση του λόγου είναι ακατάλληλη για δεδομένη στιγμή επικοινωνίας).

Παρόλο που το 50% των παιδιών με αργή εξέλιξη στον λόγο στην ηλικία των 3 με 31/2 χρονών καταφέρνει να ξεπεράσει τη γλωσσική αργοπορία, το υπόλοιπο συνεχίζει να παρουσιάζει γλωσσική καθυστέρηση κυρίως σε τομείς όπως είναι η άρθρωση και φωνολογία των λέξεων (η σωστή προφορά των φωνημάτων και λέξεων), η σύνταξη και η μορφολογία του λόγου (η σειρά και σύνδεση των λέξεων στην πρόταση). Η αργή εξέλιξη στον λόγο μερικές φορές είναι προμήνυμα συνεχιζόμενης γλωσσικής καθυστέρησης και σε μεταγενέστερο στάδιο μαθησιακής δυσκολίας. Για παράδειγμα, πολλά παιδιά με δυσλεξία, ή ειδική γλωσσική διαταραχή παρουσιάζουν ιστορικό καθυστέρησης του λόγου. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι η αργοπορία στο λόγο απαραίτητα καταλήγει σε δυσλεξία. 

Πότε ανησυχούμε για την ομιλία του παιδιού

Παρόλο που η ένταξη στο σχολείο βοηθά το παιδί να αναπτύξει περαιτέρω τη γλωσσική του ικανότητα, η γλωσσική ανάπτυξη και ολοκλήρωση αρχίζει πριν ακόμα το παιδί ενταχθεί στο σχολείο. Στην ηλικία των 3-4 χρόνων τα παιδιά παράγουν σωστά τα περισσότερα φωνήματα της γλώσσας, χρησιμοποιούν ορθές και ολοκληρωμένες προτάσεις και διηγούνται μέρος μικρής ιστορίας. Ή επαγγελματική γνώμη από τον/την λογοπαθολόγο είναι σημαντική αφού μια αξιολόγηση θα ρίξει φως στις αιτίες της γλωσσικής καθυστέρησης. Επίσης η επαγγελματική γνωμάτευση θα προβλέψει τη μελλοντική πορεία της γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού και την ανάγκη θεραπευτικής ή συμβουλευτικής παρέμβασης.

Τι γίνεται με τα παιδιά που συνεχίσουν να παρουσιάζουν γλωσσική καθυστέρηση;

Η δέσμη προγνωστικών παραγόντων συμπεριλαμβάνει το επίπεδο αντίληψης του προφορικού λόγου, το επίπεδο προσοχής και συγκέντρωσης προς τον προφορικό λόγο, την ταχύτητα γλωσσικής ανάπτυξης και κατάκτησης του λόγου μεταξύ ηλικίας 24 με 36 μηνών, το κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο της οικογένειας του παιδιού, το συμβολικό παιγνίδι και την ύπαρξη θετικού οικογενειακού ιστορικού σε θέματα αργοπορίας στο λόγο και μαθησιακής δυσκολίας.

Η έγκαιρη διάγνωση της γλωσσικής καθυστέρησης σε παιδιά μικρής ηλικίας (π.χ. στην ηλικία των 24 με 30 μηνών) θεωρείται πλέον σημαντική αφού σε αυτή την ηλικία το παιδί έχει πολλές δυνατότητες βελτίωσης και ανάκαμψης της γλωσσικής καθυστέρησης εφόσον και εάν ακολουθηθεί η σωστή συμβουλευτική ή θεραπευτική αγωγή. Τα παιδιά ωφελούνται περισσότερο από τη θεραπευτική αγωγή στην ηλικία των 2-4 χρόνων σε σύγκριση με θεραπευτική αγωγή που αρχίζει σε μεγαλύτερες ηλικίες. Η πρώιμη αυτή περίοδος θεωρείται η πιο εύκαιρη και η πιο κρίσιμη για παρέμβαση, λόγω της πλαστικότητας του εγκεφάλου, που επιτρέπει τη βέλτιστη αφομοίωση των ερεθισμάτων που δέχεται το παιδί. Η πρόγνωση του παιδιού με γλωσσική καθυστέρηση διαφέρει από περιστατικό σε περιστατικό.